-
1 exter
1) находящийся вне, внешний: exterior scriptutra, прот. interior (Paul. V. 25 § 6). 2) чужеземный, чужой: а) externus, иностранный, natio, gens extena (l. 4 pr. D. 48, 4. 1. 6 D. 49, 15);b) = extraneus, не принадлежащий к семье завещателя (1. 84 D. 29, 2. 1. 11 D. 30. 1. 67 § 4. 5. 1. 69 § 1. 3 D. 31. 1. б D. 33, 3); отсюда extero iure (как чужое лицо - не как дочь) сареге relictuni (1. 10 C. 6, 20); также противоп. супруге (1. 6 § 1 D. 36, 2), противоп. personae exceptae (l. 3 § 4 D. 37, 5), противоп. coheres (l. 1 § 3 D. 5, 4. 1. 122 § 3 D. 45, l), прот. господам раба (1. 67 D. 29, 2);
exteri servi прот. servi eius, de quo quaeritur (1. 27 § 6 D. 48, 5);
c) неисповедающий: ext. religionis Jud. (1. 9 C. 1, 9).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > exter
-
2 exterus
1) находящийся вне, внешний: exterior scriptutra, прот. interior (Paul. V. 25 § 6). 2) чужеземный, чужой: а) externus, иностранный, natio, gens extena (l. 4 pr. D. 48, 4. 1. 6 D. 49, 15);b) = extraneus, не принадлежащий к семье завещателя (1. 84 D. 29, 2. 1. 11 D. 30. 1. 67 § 4. 5. 1. 69 § 1. 3 D. 31. 1. б D. 33, 3); отсюда extero iure (как чужое лицо - не как дочь) сареге relictuni (1. 10 C. 6, 20); также противоп. супруге (1. 6 § 1 D. 36, 2), противоп. personae exceptae (l. 3 § 4 D. 37, 5), противоп. coheres (l. 1 § 3 D. 5, 4. 1. 122 § 3 D. 45, l), прот. господам раба (1. 67 D. 29, 2);
exteri servi прот. servi eius, de quo quaeritur (1. 27 § 6 D. 48, 5);
c) неисповедающий: ext. religionis Jud. (1. 9 C. 1, 9).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > exterus
-
3 abductio
-
4 ascripticius
-
5 cathedrarius
cathedrārius, a, um [ cathedra ]1) относящийся к креслу или к носилкамcathedrarii servi Sid — рабы, носящие носилки2) кафедральный, т. е. (чисто) кабинетный (philosophi Sen; oratores Sid) -
6 compedio
(īvī), ītum, īre [ compes ]сковывать ножными кандалами, pass. быть скованным (servi compediti Cato; перен. vinculis tenebrarum compediti Vlg) -
7 invitus
invītus, a, um1) нежелающий, вынужденный, поступающий против воли, действующий по принуждению (non i. feci C); сопротивляющийсяinvitissimo aliquo C — несмотря на чьё-л. решительное сопротивлениеtametsi dominus non i. patĭtur, servi murmurant Pl — если даже хозяин не имеет ничего против (зажившегося гостя), то ропщут слугиi. inquit Pt — он нехотя сказал -
8 liber
I līber, bera, berum1) свободный, вольный, независимый (civitas Cs; populus L); ничем не связанный, неограниченный ( possessio Cs)agri liberi C — поля, свободные от налоговbona (res familiaris) libera C — имение без долговl. (ab) aliquā re или alicujus rei — свободный от чего-л. (l. curā C; a delictis C; metu, laborum H)libera (liberior) toga (или vestis) virilis O — тога, надевавшаяся молодыми римлянами в день совершеннолетияlibero (abl. abs.), quid firmaret mutaretve T — причём в его (сената) власти было как утвердить, так и отменитьquaestio libera C — общий вопрос (не связанный с каким-л. лицом)liberum vinum H — вино, освобождающее от забот2) благородный, прямой, откровенный (homo, animus C)3) пустой, пустующий, незанятый (aedes L; lectulus C)4) своевольный, разнузданный, распущенный, распутный (adulescens Ter; libera turba temulentorum C)5) непредвзятый, беспристрастный ( judicium C)6) богатый, обильный ( cena Pt — об обеде, устраиваемом для гладиаторов перед боем)II liber, librī m.1) луб, лыко Vr, C, V2) книга, сочинение (librum de rebus rusticis scribere C; librum divulgare C, legere Ctl, Sen; libri Sibyllini C); свиток (libros volvere, pervolutare C)3) раздел, глава4) послание, письмо, рескрипт (l. principis PJ)5) перечень, список, реестр C6) договор (l. emptionis Vlg)III līber, erī m. Q, CJ sg. к liberi IV Līber, erī m.Либер, староиталийский бог оплодотворения, впоследствии отождествлённый с греч. Вакхом Vr, C etc.; перен. вино Ter, H -
9 ministro
āvī, ātum, āre [ minister ]1) служить, прислуживать ( servi ministrant C)2)а) подавать (cenam H; alicui bibere C; ministrari maximis poculis C); доставлять, поставлять (alicui viros et arma T; sol lucem rebus ministrat PM)б) подставлять ( equus terga ministrat VF); давать (pecuniam T; umbram V)3) совершать, делать, исполнять (aliquid timide C; jussa alicujus O)4) управлять, вести ( navem velis T) -
10 murmuro
āvī, ātum, āre [ murmur ]1) бормотать, шептать про себя Pl, Vr, O etc.2) роптать, ворчать ( servi murmurant Pl)3) журчать, шуметь ( murmurat unda V)4) трещать ( murmurantes ignes PM)5) урчать ( intestina murmurant Pl) -
11 oracularius
-
12 publicanus
I pūblicānus, a, um [ publicum ]1) относящийся к государственным доходам, финансовый ( servi C — v. l.)II pūblicānus, ī m.откупщик государственных доходов (преим. налогов) C, L, Dig etc. -
13 relativus
relātīvus, a, um [ refero ](со)относительный (appellatio, sc. domĭni et servi Aug) -
14 servus
I a, um1) служилый, подневольный ( personae Dig); находящийся в полном подчинении, зависимый, подвластный ( civitas L); рабский, невольничийserva capita (= servi) L — рабы2) юр. обременённый повинностями ( praedium C)II servus, ī m.а) раб, невольник Pl, Ter, C etc.s. publicus C, Pt — общественный блюститель порядкаб) перен. слуга ( cupiditatum C) -
15 sollicitator
sollicitātor, ōris m. [ sollicito ]подстрекатель ( servi Dig); разрушитель ( alienarum nuptiarum Dig) -
16 suppressor
ōris m. [ supprimo 4. \] -
17 symphoniacus
I symphōniacus, a, um [ symphonia ]музыкантский, концертный ( artes Eccl)symphoniaci pueri (или servi) C — музыканты оркестраsymphoniaca herba Pall, Veg etc. — hyoscyamusII symphōniacus, ī m.музыкант Pt -
18 Venerius
(-eus), a, um1) [Venus\] венеринsacerdos V^ Pl — жрец ВенерыV. или V. jactus Pl, C, V — Венерин бросок (самый удачный бросок при игре в кости, когда все, четыре косточки показывают разные числа очков)2) [ venus II ] любовный (res Pl, C, Pt; voluptates C)homo v. C, Nep — человек, преданный любовным утехам (о Верресе и др.)3) венерический ( morbus Vtr) -
19 caput
1) голова, а) в буквальном смысле: capitis amputatio, отсечение головы (1. 28 pr. D. 48, 19);b) в перен. смысле назначение наследника есть caput totius testamenti (§ 34 J. 2, 20);
2) отдельное лицо, против. нескольким лицам: in capita hereditatem dividere, делить наследство по числу лиц, поголов-но, прот. div. in stirpes, поколенно (§ 6. 16 J. 3, 1. § 4 J. 3, 2); тк. означ. отдельного раба (1. 34 § I D. 21, 1. I. 72 D. 21, 2. 1. 34 pr. D. 31), или отдельное животное (I. 1 § 3. 1. 3 D. 6, 1, 1. 68 § 2. 1. 70 § 1 D. 7, 1). 3) вообще лицo, человека, а) свободного, liberum caput (1. 1 pr. D. 26, 1. 1. 2 § 2 D. 14, 2. 1. 11 § 2 D. 37, 11);capita officii, знатнейшие из судебных чиновников = primates officiorum (1. 2 C. 12, 19. cf. 1. 3 C. 1, 48); также столичный город (1. 7 pr. D. 1, 16).
caput eximitur de civitate (1. 2 D. 48, 1);
obligatio ambulat cum capite (см. ambulare s. 2);
in caput alicujus torqueri, interrogari, quaestionem haberi (1. 1 § 11 -14. l. 2. 3. 10 § 2 D. 48, 18), testimonium dicere (1. 14 § 5 D. 38, 2);
tributum capitis, подушный сбор (1. 3. 8 § 7 D. 50, 15);
4) жизнь, свобода и право гражданства лица, judicium capitis прот. jud. pecuniae (1. 7 pr. D. 48, 11);exactores pecuniae pro capitibus (1. 18 § 8 D. 50, 4): b) о рабах и животных как вещах, servile caput (1. 3 § 1 D. 4, 5): pro capite servi dare aliquid, выдать, израсходовать что-нибудь на воспитание, на отпущение раба на волю (1. 50 § 3 D. 15, 1. 1. 28 § 1 D. 24, 1. 1. 16 pr. D. 33, 8); к рабам и животным относится правило: noxa (s. actio noxalis) caput sequitur (1. 2 pr. D. 2, 9. 1. 1 § 12 D. 9, 1. 1. 20 D. 9, 4. 1. 21 § 1 D. 13. 6. 1. 1 § 18 D. 16, 3. 1. 1 § 2 D. 47, 1. l. 18. 42 § 2 D. 47, 2).
capitis аccusatio "cujus poena mors aut exilium esset (1. 10 D. 37, 14);
capitis accusari, postulari, reum fieri, быть обвиненным в преступлении, которое влечет за собою смертную казнь (1. 4 § 1 D. 2, 11. 1. 33 § 1 D. 40, 5. 1. 53 D. 46, 1); особ. жизнь человека: in caput animadvertere, capitis animadversio, право жизвн и смерти (1. 2 § 16. 18 D. 1, 2);
poena capitis, смертная казнь;
oapite puniri, plecti, luere (1. 16 § 4. 1. 28 § 1. l 38 § 11. 12 C. 48, 19);
capitis famaeve periculum (1. 36 pr. D. 40, 5);
5) правоспособность человека: servus nullum caput habet (§ 4 J, 1, 16);capitis crimine damnatus (1. 1 C. 9, 49).
6) источник: caput aquae illud est, ubi primum nascitur, emergit (1. 1 § 8 D. 43, 20);capite minui, deminui, перемена, умаление правоспособности, capitis minutio, deminutio (tit. J. cit. D. 4, 5. 1. 1 D cit. Gai. I. 158. 163. 170. II. 145... 147. III. 21. 27. 51. 83. 101. 114. 153. IV. 38. 80); источники отличают deminutio maxima s. magna, при потере свободы, media s. minor, при потере права гражданства, и minima, при выходе гражданина из той семьи, к которой принадлежал он (§ 1-3 J. cit. 1. 11 D. cit. 1. 5 § 2. 1. 6 eod. 1. 5 § D. 50, 13); также римская эманципация считалась переменою правоспособности (capitis deminutio). (§ 3 J, 1, 16). (Gai. I. 132 et seq.).
8) подушный сбор (1. 10 C. 11, 47). 9) = capitus (1. 6. 8 C. 12, 38). 10) = capitulum, глава, отделение, статья закона (1. 2 pr. 1. 27 § 4. 5 D. 9, 2), эдикта (1. 2 § 1 D. 4, 6. 1. 3 D. 37, 8); императ. рескрипта (1. 1 D. 48, 22), императ. мандата (1. 27 § 2 D. 48, 19); статья, место завещания (1. 13 D. 5, 2. 1. 40 § 2 D. 29, 1. 1. 34 § 6 D. 31); пункт, часть рассуждения (1. 39 § 1 D. 4, 4).aquam ducere ex s. a capite (I. l § 39 eod. 1. 9 D. 8, 31. 16 D. 8, 6), a capite, с начала (1. 10 § 2 D. 2, 13. 1. 19 § 1 D. 3, 5). - 1) все недвижимое имущество, подлежащее сбору поземельной подати (1. 2 C. 10, 25. 1. 1 C. 12, 24. 1. 2 C. 12. 38).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > caput
-
20 civitas
1) государство: jus proprium civitatis (1. 9 D. 1, 1. 1. 11 eod.);2) город, a) как юридическое лицо; городская община: civ. Antiochensium (1, 37 D. 42, 5), Tyriorum (1. 8 § 4 D. 50, 15);graecae civitates (1. 2 § 4 D. 1, 2); в особ. Римское государство (1. 2 § 1. 2. 7. 8 eod.); ип cinritate (прот. apud. hostes) esse, decedere (1. 28 D. 28, 6. 1. 1. §1 C. 35, 2).
bona, servi civitatis (1. 15. 17 pr. D. 50, 16);
res ad civit. pertinentes (rubr. D. 50, 8);
a civitate manumitti (1. 10 § 4 D. 2, 4);
civitati legare, hereditatem fideicommissam restituere (1. 122 pr. D. 30. 1. 26 D. 36, 1);
civibus civitatis legatum v. fideicommissum datum civitati relictum videtur (1. 2 D. 34, 5);
civ. obligari potest mutui datione (1. 27. D. 12, 1);
b) город как местность: theatra, sacra loca in eivitate (1. 6 § 1. 1. 9 pr. D. 1, 8): in agro vel civitate rem soli possidere (1. 15 § 1. D. 2, 8);
in civitatem advenire (1. 7 pr. D. 1, 16);
3) право римского гражданства (1. 11 D. 4, 5. 1. 11 C. 3, 28), civitas romana (Gai. I. 26. 28. 31. 32. 55. 66-68. 93-95. 128. III. 20. 73. IV. 37).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > civitas
- 1
- 2
См. также в других словарях:
servi — SERVÍ, servesc, vb. IV. 1. tranz. A îndeplini anumite funcţii, însărcinări, datorii faţă de cineva; a sluji. ♦ intranz. A face serviciu, a funcţiona ca... ♦ intranz. A lucra în calitate de om de serviciu, a sluji. ♦ A lucra în interesul, în… … Dicționar Român
SERVI — vetustum nomen, et a Noahi usque temporibus deductum, sacra Biblia testantur, Gen. c. 9. v. 25. Maledictus Chanaan, servus servorum erit, fratribus suis. Quod expressit eleganter Alcimus Avitus l. 4. Primum inde repertium Servitii nomen: cuncti… … Hofmann J. Lexicon universale
servi — servi, ie (sèr vi, vie) part. passé de servir. 1° Qui reçoit les offices de domestiques. Bien servi, mal servi. • Et j ai des serviteurs, et ne suis point servi, MOL. Femm. sav. II, 9. 2° Couvert de mets. • Il faut quatre repas ; il y… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
Servi [1] — Servi (lat.), Mehrzahl von Servus, s.d … Pierer's Universal-Lexikon
Servi [2] — Servi, Constantin von S., geb. 1554 in Florenz, Maler u. Architekt; 1609 ging er zum König von Persien u. wurde nach seiner Rückkehr mit der Beaufsichtigung mehrer Kunstwerke in Florenz beauftragt; er ging später als Oberaufseher des… … Pierer's Universal-Lexikon
servi — Servi, [serv]ie. part … Dictionnaire de l'Académie française
servi — obs. form of serve v.1 … Useful english dictionary
Servi — Helli Servi, auch Helly Servi (* 29. September 1923 in Wien; † 13. Oktober 1990 ebenda) war eine österreichische Schauspielerin. Die Tochter eines Gymnasialprofessors stand bereits als Kind 1932 auf der Bühne des Burgtheaters und spielte am… … Deutsch Wikipedia
servi — is., bit. b., Far. serv Servigillerden, Akdeniz bölgesinde çok yetişen, kışın yapraklarını dökmeyen, 25 m boyunda, ince, uzun, piramit biçiminde, çok koyu yeşil yapraklı bir ağaç, andız, selvi, servi ağacı (Cupressus sempenvirens) Birleşik Sözler … Çağatay Osmanlı Sözlük
servi — asservi desservi resservi servi … Dictionnaire des rimes
SERVI, FLAMINIO — (Ephraim; 1841–1904), Italian rabbi and publicist. Servi, born in Pitigliano, studied at the Collegio Rabbinico and the University of Padua, serving as rabbi in the northwestern communities of Monticelli, Mondovi, and from 1872 Casale… … Encyclopedia of Judaism